
Veel ouderen worstelen met de steeds digitaler wordende samenleving. Dat is al jaren zo. Diep van binnen weet iedereen dat, maar ermee geconfronteerd worden drukt je met de neus op de feiten. De overheid wil alles digitaal en nu ineens is er een stroomversnelling waardoor mensen verdrinken.
Helaas heeft de coronacrisis ervoor gezorgd dat ouderen en laaggeletterden inmiddels dagelijks tegen de muur van de digitale overheid aanlopen. En dat is niet vreemd. 2,5 miljoen Nederlanders boven de 16 hebben moeite met lezen en schrijven. Dat is 1 op de 6 mensen. Voor hen is al dat digitale gedoe sowieso een uitdaging. Daarnaast heb je nog mensen die in hun werkzame leven nooit met digitale middelen gewerkt hebben. Een deel daarvan vindt het een uitdaging om mee te gaan met de tijd en probeert, koste wat het kost, het te leren maar voor de meesten is er alleen maar angst. Pure angst om op een verkeerd knopje te drukken. En dan zijn er nog heel veel mensen die geen digitale middelen tot hun beschikking hebben. Waarom zou je een iPad aanschaffen als je geen idee hebt wat je ermee moet? Die dingen zijn ook zeker niet gratis.
Op dinsdagmiddag help ik met het Digi-vragenuurtje in ontmoetingscentrum DePetrus in Vught. Hier kunnen mensen die hulp nodig hebben met digitale problemen terecht. Vier vrijwilligers staan om beurten klaar om de meest uiteenlopende vragen te beantwoorden. Van: ik wil de app van PSV installeren tot hoe werkt WhatsApp en help, mijn laptop is zo langzaam.
Sinds september is het vragenuurtje in deze vorm in het leven geroepen. Het nieuwe Digitale vragenuurtje is een combinatie van het oude vragenuurtje en de cursussen ‘Digisterker’ en ‘Digisterker door doen’. Bibliotheken hebben van de overheid de opdracht gekregen om burgers ondersteuning te bieden als ze vragen hebben over overheidswebsites. De overheid gaat steeds meer digitaal werken en mensen die vragen hebben, moeten die ergens kunnen stellen. De vrijwilligers zijn getraind om deze vragen te beantwoorden: van hoe maak ik digitaal een afspraak bij de gemeente tot waar vind ik de uitbetalingsdata van mijn AOW?
En dan kom je ineens nergens meer binnen zonder een app! Zodra de coronacheck verplicht werd gesteld, ontstond er een heuse run op het vragenuurtje. Waarom? Daarvoor kon je nog redelijk overleven zonder DigiD en computer. De mensen die komen hebben of geen of een hele eenvoudige mobiele telefoon. Niks apps. Gewoon bellen en gebeld worden. Ze hebben geen computer dus ook geen DigiD. En ze hebben al helemaal geen printer. En dan kan je ineens bijna nergens meer heen want je hebt geen smartphone en dus geen QR-code. (Wat is dat eigenlijk een QR-code?) Gelukkig is er een manier om een vaccinatiebewijs telefonisch op te vragen. Na vijf werkdagen ontvang je het dan in de brievenbus. Om daar achter te komen moet je heel goed kunnen zoeken op internet want de bibliotheken kregen die informatie pas later, dus de balie wist het ook niet. Op de informatiepagina van de overheid hierover stond het nummer niet vermeld. Niet dat deze mensen daar wat aan hadden…
En nu de boostercampagne. Al die vaccinatiebewijzen die we hebben opgevraagd zijn over een paar maanden niet meer geldig. Kunnen we weer opnieuw beginnen. We doen het graag hoor maar het is zo onnodig en je maakt mensen zo hulpeloos. Misschien kan er in het systeem van de GGD bij vaccinatie gewoon een vinkje worden toegevoegd met verstuur vaccinatiebewijs op papier. Zo moeilijk kan dat toch niet zijn?